سفارش تبلیغ
صبا ویژن

مدهامّتان: علوم و معارف قرآن و حدیث

تأثیر نیازسنجی در تعالی نشر قرآنی

تأثیر نیازسنجی در تعالی نشر قرآنی/ 13
جعفر نکونام:
فقدان نیازسنجی سبب نابودی فرهنگ دینی از درون می‌شود

گروه ادب: نکونام، عضو هیئت علمی دانشگاه قم، عنوان کرد: اگر به پرسش‌های دینی و قرآنی نهفته در جامعه، پاسخ مناسبی داده نشود و آثار مطلوب در زمینه آنها منتشر نشود، فرهنگ دینی جامعه از درون نابود می‌شود.

جعفر نکونام،

استاد دانشگاه قم

جعفر نکونام، عضو هیئت علمی دانشگاه قم، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در بررسی مفهوم نیازسنجی و میزان اعمال آن در نشر مکتوب حوزه دینی ـ قرآنی اظهار کرد: متاسفانه نیازسنجی سیستماتیک و علمی در وضعیت امروز به چشم نمی‌خورد.

وی با بیان اینکه به جز برخی پایان‌نامه‌های دانشجویی که دارای مکانیزم خاص نیازسنجی هستند، در باقی موارد روال منظمی در نیازسنجی دیده نمی‌شود، اظهار کرد: به طور عمده،‌ کتاب‌ها بدون تحقیق و جست‌و‌جوی پیشینه به چاپ می‌رسند و نوعاً اگر نیازسنجی هم به عمل می‌آید، براساس حدس و گمان‌های شخصی است. در سازمان‌هایی که کتاب درسی تهیه می‌کنند، مثل سازمان سمت معمولاً، با تکیه بر سرفصل‌های دروس به تدوین و نشر کتاب می‌پردازند.

نکونام ادامه داد: در سایر مؤسسات انتشاراتی با برآوردهای ذهنی و بدون مطالعات میدانی به پذیرش و نشر آثار روی می‌آورند. بسیاری از نویسندگان براساس علائق و مطالعات شخصی خود به نگارش و نشر آثار روی می‌آورند و هیچ نظارتی به نیازهای علمی و فرهنگی جامعه ندارند.

وی به وجود برخی گفتمان‌های حاکم در جامعه مثل گفتمان «سبک زندگی» اشاره کرد و گفت: برخی ناشران و نویسندگان بسته به اینکه گفتمان حاکم در جامعه چیست، به نگارش و نشر آثار اهتمام می‌ورزند. نگارش مقالات و پایان‌نامه‌های دانشگاهی هم متأثر از گفتمان‌هایی است که هر از چندگاهی در محافل عمومی مطرح می‌شود.

وی در ادامه به تبعات عدم نیازسنجی در نشر مکتوب حوزه دینی ـ قرآنی پرداخت و گفت: عدم نیازسنجی موجب نادیده گرفتن خلاءهای فکری و شبهات و سئوالات پاسخ نیافته‌ای می‌شود که بیش‌تر آنها حالت پنهانی دارد و ذهن‌های جوانان را به خود مشغول می‌سازد و حتی ایمان افراد جامعه را هدف گرفته است.

نکونام با بیان اینکه ما زمانی نیازهای فرهنگی جامعه را درک می‌کنیم که به حد انفجار رسیده و فرهنگ دینی ما را مورد هجمه قرار داده باشند، افزود: وقتی یک فتنه سیاسی یا انحراف اخلاقی عظیمی در جامعه به وجود بیاید، متولیان فرهنگ جامعه در می‌یابند که در آن زمینه‌ها خلاء‌های فکری و انتشاراتی وجود دارد و باید به تدوین و نشر آثار پرداخت.

وی با تاکید بر اینکه باید پیش از رسیدن به حد انفجار و پیدایش مشکلات اخلاقی و فرهنگی به شکل علمی نیازسنجی صورت بگیرد و خلاء‌های فکری و فرهنگی مورد شناسایی قرار گیرد، اظهار کرد: باید دانست که بسیاری از سؤالات تا به صورت میدانی و بالینی مورد مطالعه و بررسی قرار نگیرند، مجال و جرأت بروز پیدا نمی‌کنند.

نکونام عنوان کرد: افراد برای اینکه حقوق اجتماعی آنها ضایع نشود یا به ملحد بودن متهم نشوند، از پرسیدن علنی خودداری می‌کنند و اگر به پرسش‌های نهفته و پنهان جامعه پاسخ مناسبی داده نشود و آثار مطلوب و اقناع‌آوری در زمینه آنها تدوین و منتشر نشود، فرهنگ دینی جامعه را از درون تهی و نابود می‌سازد.


پژوهش دینی، بایسته ها و آسیب ها

متنی که اینک ملاحظه می شود، مصاحبه ای است که با خبرنگار خبرگزاری رسا در زمینه پژوهش دینی صورت گرفته است.

O : اگر وقت شریف اجازه بدهد، من پیرامون پژوهش دینی، بایسته ها و آسیب ها چند سئوال دارم. به عنوان سئوال اول بفرمایید، پژوهش در دوران فعلی چه ضرورتی دارد؟

j  : پژوهش برای هر زمانی برای رشد علمی ضرورت دارد. پژوهش به دوران فعلی اختصاص ندارد. منتها نظر به این که حکومت دینی در ایران حاکم است، انتظار بیش تری است که در زمینه معارف دینی نظریات روزآمد و قانع کننده ای را برای نسل جوان و دنیا عرضه نماید.

O : به نظر شما، مهم ترین آسیب های پژوهش دینی چیست؟

j  : مهم ترین آسیب های پژوهش دینی را می توان این گونه بر شمرد:

اولاً، بستر مناسبی برای عرضه دستاوردهای جدید علمی در علوم انسانی به خصوص معارف اسلامی وجود ندارد. هنوز تأکیدات مقام معظم رهبری و آیین نامه هایی که در زمینه نوآوری و نظریه پردازی و نقد است، اجرایی و نهادینه نشده است.

هنوز تلقی برخی این است که نوآوری به خصوص در زمینه معارف دینی بدعت و مذموم است. تصور می شود، باید مسائل و مشکلات روز را حتماً در همان قالب های فکری و نظری مشهور گذشته پاسخ داد و اگر کسی تئوری و نظریه جدیدی ولو در چارچوب اصول و ضروریات دین و مذهب ارایه دهد، عین کفر و زندقه است.

اگر پژوهش های دینی تنها عبارت باشد از شرح و حاشیه بر دیدگاه های مشهور گذشته که دیگر این پژوهش نیست. حوزه پژوهش کشف حقیقت است و بس. باید پژوهش های دینی به دستاوردهایی بیانجامد که علمی باشد. پژوهش علمی هم آن است که مقبولیت همگانی جهانی دارد. اگر ما در تحقیقات به نتایجی برسیم که فقط خودمان قبول داشته باشیم و اهل تحقیق در جامعه بشری را قانع نکند، آن نتایج نمی تواند علمی باشد. لذا باید هیچ خطوط قرمزی برای پژوهش و نوآوری و نظریه پردازی و نقد جز کشف حقیقت نباشد. معیار حقیقت و گزاره علمی هم این است که مقبولیت همگانی و جهانی داشته باشد. یک نظریه و دستاورد علمی در صورتی مقبولیت جهانی پیدا می کند که هیچ دلیل نقضی نداشته باشد و شواهد و مؤیداتی داشته باشد.

ما در پژوهش علمی فقط باید تابع دلیل باشیم و بس. به قول معرف نحن ابناء الدلیل نمیل حیث یمیل؛ اما متأسفانه فضای طرح نظریات علمی وجود ندارد. اگر یک نظریه ای خلاف مشهور باشد، شبهه و باطل و محکوم شمرده می شود و با نظریه پرداز برخورد فیزیکی و اداری و مانند آن می شود.

ثانیاً، پژوهش علمی در حوزه علوم انسانی به لحاظ آن که درآمدزا نیست، رغبتی به انجام آن چندان نیست

برای این که یک پژوهش به نتایج نویی برسد، نیازمند صرف وقت و هزینه مادی است، اما هرگز به ازای آن وجه مناسبی پرداخته نمی شود. لذا هرکه می خواهد در این حوزه پژوهش کند، باید فکر درآمدزایی برای پژوهشش نداشته باشد.

ثالثاً، به لحاظ بسته بودن فضای نوآوری و نظریه پردازی و نقد هنوز روش علمی تحقیق لااقل در حوزه علوم اسلامی منقح و کاربردی نشده است. معیارهای مشخصی وجود ندارد که چه چیزی نوآوری است و کدام نظریه است و کدام نقد صائب است.

رابعاً، فضای مناسبی برای تبادل اطلاعات و بحث و نقد نیست. نیروهای پژوهشی مثل جزیره های جدا از هم هستند. هرکسی به صورت انفرادی مطالعه و تحقیق می کند. حتی در یک گروه آموزشی دانشگاهی یک شرایطی که افراد بیایند نظریاتشان را مطرح نمایند و به بحث و نقد بگذارند، نیست. حال آن که توقع است، هم افراد یک گروه آموزشی و هم گروه های آموزشی یک دانشکده و هم دانشگاه های داخل و هم خارج با هم تبادل علمی و گفتمان و تعامل علمی داشته باشند.

اکنون شرایط به گونه ای است که گویا وظیفه استادان دانشگاه تدریس یک متون مشخص برای دانشجویان است و دانشجویان هم وظیفه دارند همان متون را حفظ و بعد فراموش کنند. شاید باور نکنید که یکی از مسئولان به اینجانب می گفت: وظیفه تو روخوانی کتاب برای دانشجویان است. حتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی. به من ایراد می گرفت که چرا نظریاتت را حتی برای دانشجویان ارشد و دکتری عرضه می کنی؟ می گفت: مگر با تو قرارداد بسته اند که نظریاتت را برای دانشجویان مطرح کنی؟

شما بفرمایید در چنین شرایطی پژوهش چه مفهومی می تواند داشته باشد؟

اساس پژوهش نوآوری است. نوآوری هم یعنی آوردن یک نظریه ای که پیش تر نبوده است. یعنی شاذگویی و خلاف مشهور سخن گفتن. وقتی نوآوری و نظریه پردازی و نقد حتی در موضوعاتی که نه با اصول و ضروریات اسلام تصادم دارد و نه با اصول و ضروریات مذهب، ممنوع باشد، دیگر چه توقعی می توان داشت که پژوهش مجال و رونق مناسب پیدا کند؟

O  : تحقیقات دینی باید دارای چه استانداردهایی باشد؟

J  : به نظر من معیارها و استانداردهای هر پژوهشی اعم از دینی و غیر دینی همان معیارها و استانداردهایی است که برای یک معرفت علمی مطرح است، از این قرار:

اولاً، معرفت علمی باید مقبولیت همگانی و جهانی داشته باشد. به گونه ای که اگر هر کسی با هر مذهبی تحقیق کند، به نتایج واحدی برسد. برای مثال اگر هر کسی آب را صد درجه حرارت دهد، به جوش می آید؛ چه او شیعه باشد یا سنی. مسلمان باشد یا ملحد. شرقی باشد یا غربی. معرفت دینی که حاصل تحقیقات دینی است، باید همین گونه باشد.

ثانیاً، باید مورد نقض نداشته باشد. یعنی اگر یک نظریه ای داده شد، بر تمام موارد صادق باشد و بتوان تمام موارد را توجیه و تفسیر کند. اما اگر حتی یک مورد پیدا شود که آن را نتواند توجیه و تفسیر کند، آن نظریه و معرفت، علمی نیست. برای مثال، گفتیم که اگر قرآن فصاحت و بلاغت دارد، دیگر معنا ندارد، مفردات یا ترکیباتی از قرآن را برشماریم که معنای مراد آنها برای مخاطبان قرآن روشن نباشد. در اینجا یا باید گفت: قرآن فصاحت و بلاغت ندارد که نمی توان گفت، یا باید گفت، آن مواردی که ادعا می شود، مرادشان برای مخاطب روشن نیست، بی دلیل و باطل است.

ثالثاً، معرفت علمی باید مؤید و شاهد داشته باشد. صرف طرح احتمال هیچ ارزش علمی ندارد. باید حداقل یک شاهد و مؤیدی برای آن پیدا شود تا ارزش طرح داشته باشد. برای مثال اگر گفتیم که برخی از آموزه های قرآنی تاریخی است و برای امروز بشر کارآمدی ندارد، کافی است که یک شاهد برای آن یاد کنیم تا علمیت داشته باشد. می توان شاهد آن را احکام برده داری یاد کرد که دیگر قابلیت اجرا ندارد.

O  : موضوع شناسی تا چه اندازه در هدفمند و راهبردی بودن تحقیق کمک می کند؟

j  : به نظر می رسد، سه نوع تحقیق وجود دارد: متن محور، موضوع محور و مسئله محور. به این ترتیب می توان سئوال شما را این گونه تقریر کرد که شناخت زمینه های تحقیق تا چه اندازه اهمیت دارد؟

شناخت زمینه های تحقیق از این جهت اهمیت دارد که مانع تحقیقات تکراری می شود و از هدر رفت هزینه های مالی و انسانی جلوگیری به عمل می آید. باید بررسی کرد که چه متون و آثار و مقالاتی وجود دارد که نیازمند ترجمه و شرح یا نقد است. نیز چه موضوعاتی هست که اطلاعات لازم درباره آنها گردآوری و تألیف و عرضه نشده است. همچنین چه سئوالاتی هست که تاکنون پاسخ منقح و مناسبی پیدا نکرده است.

O : موضوعات سطحی، دوباره کاری های علمی، عدم انتخاب دقیق موضوع، سطحی نگری، کاربردی نبودن و دور بودن از نیازهای جامعه و... است. به نظر شما، مشکلات اساسی پایان نامه نویسی به خصوص در رشته علوم قرآنی چیست؟

j  : مشکلات را می توان این گونه برشمرد:

اولاً، یک مرکز اطلاعات رسانی متمرکزی وجود ندارد که همه تحقیقات در آن گردآمده و معرفی شده باشد تا سابقه تحقیقات قابل دسترسی و شناسایی باشد و بتوان با شناسایی آنها از تکرار تحقیقات خودداری کرد. تمام مراکز اطلاع رسانی موجود اطلاعات ناقصی دارند و به روز نیستند.

ثانیاً، دانشجویان و طلبه ها برای نوآوری و نقد و نظریه پردازی تربیت نمی شوند و حتی از آن جلوگیری به عمل می آید و لذا ناگزیرند که همان مطالب گذشتگان را در قالبی دیگر عرضه نمایند.

ثالثاً، روش تحقیق علمی مناسب رشته های علوم اسلامی آموزش داده نمی شود و لذا تحقیقات روشمند نیست و نمی تواند نتایج نویی بر آنها مترتب باشد.

رابعاً، استادان راهنما و مشاور چنان که باید خود اهل پژوهش و آشنای به روش تحقیق علمی نیستند یا به طور مستمر و فعال بر فعالیت پژوهشی دانشجویان و طلبه ها نظارت ندارند.

O : چرا تحقیقات در زمینه علوم اسلامی کاربردی نیستند؟

J  : تحقیقات علمی را می توان از یک لحاظ به دو دسته بنیادی و کاربردی تقسیم کرد: مراد از تحقیقات بنیادی آن است که تنها به گسترش مرزهای دانش می انجامد؛ بدون این که تأثیر مستقیمی در اصلاح جامعه داشته باشد  و مقصود از تحقیقات کاربردی آن است که به منظور بهینه کردن وضعیت اجتماعی و عینی یک مؤسسه یا سازمان انجام می شود. در چنین تحقیقاتی لازم است، پژوهش گران با مؤسسات و سازمان هایی که مسائل و مشکلات عینی دارند، سر و کار پیدا کنند و تحقیقات خود را برای حل مسائل و مشکلات آنها به انجام برسانند.

مشکل عدم کاربردی بودن تحقیقات در علوم اسلامی این است که:

اولاً، میان پژوهش گران و مراکز آموزشی و دانشگاهی از یک سو و مؤسسات و سازمان های مسئله دار ارتباط مناسبی وجود ندارد.

ثانیاً، انجام پژوهش کاربردی در گرو آشنایی با روش تحقیق میدانی و تجزیه و تحلیل های آماری و پرداختن به تحقیقات میدانی است؛ اما پژوهشگران حوزه علوم اسلامی نه با روش تحقیق میدانی آشنایی دارند و نه به کار تحقیق میدانی که پرزحمت است، اقبالی نشان می دهند.

O : تا چه اندازه آسیب هایی نظیر عدم رعایت اخلاق حرفه ای پژوهش، شتاب زدگی در تحقیق و نظریه پردازی، مرعوب بیگانگان شدن(غرب زدگی)، آسیب های روش شناختی، خلط گستره علوم و روش آنها را جدی می دانید؟ لطفا توضیح بفرمائید؟

j  : چنان که پیش تر گفته شد، این ها آسیب های جدی و جاری در تحقیقات اسلامی است. تا این مشکلات وجود دارد، انتظار رونق تحقیقات علمی در حوزه علوم اسلامی نمی توان داشت. باید تأکیدات مقام معظم رهبری را در زمینه آزاداندیشی و نظریه پردازی و نقد جدی گرفت.

باید فرصت ها و محیط های سالم و ایمین و اخلاقی برای بحث های علمی و پژوهشی فراهم ساخت و تحقیقات را از حالت ایدئولوژیک و تعصب آلود اعم از غربی یا شرقی اش خارج نمود.

اگر روش صحیح پژوهش آموزش داده شود و فضای مناسب بحث و نقد و نظریه پردازی و آزاداندیشی فراهم گردد، امید بهبودی تحقیقات دینی پدید خواهد آمد.


راهنمایی موضوعات پایان نامه ها در گروه قرآن دانشجو

پاره ای از اطلاعات ارسالی به گروه قرآن دانشجو راهنمایی های درخواستی دانشجویان در زمینه موضوعات پایان نامه هایشان بود که نمونه های آنها از این قرار است:

--------------------------------------------------------------------------------

سلام

می خواستم راجع به پیامدهای تحریف تحقیق کنم.

--------------------------------------------------------------------------------

به نام خدا و با سلام

به نظر می رسد، مفاد سئوال شما این است که اگر تحریف قرآن واقع شده بود، باید چه اتفاقاتی می افتاد؟ یا این است که با فرض این که قرآن تحریف شده باشد، قرآن موجود چه اعتباری دارد؟

بنا بر فرض اول، پاسخش این است که اگر تحریفی در قرآن واقع شده بود، باید نظر به این که امر مهمی است، دواعی نقل فراوانی داشت و باید در حد تواتر نقل می شد که چه کسانی در چه زمانی و چه تحریفاتی در قرآن پدید آورده اند. این در حالی است که هر آنچه نقل شده است، هم در حد آحاد است و هم راویانش متهم به دروغگویی و غلو و هم نقل های آنها مضطرب و پریشان.

بر این اساس، شما باید سراغ منابعی بروید که سئوالات ذیل را پاسخ دهد:

الف. در چه زمانی قرآن تحریف شده است؟

ب. توسط چه کسانی قرآن تحریف شده است؟

ج. چه آیاتی مورد تحریف قرار گرفته است؟

د. آیا روایات تحریف در حد تواتر است؟

هـ. آیا راویان این روایات به کذب و جعل متهم نیستند و قرائنی بر تبانی آنان در نقل وجود ندارد؟

و. محرفان قرآن به چه انگیزه ای قرآن را تحریف کرده اند؟ و چه منافعی از تحریف قرآن می بردند؟

این سئوالات در کتاب هایی که در زمینه نقد و بررسی روایات تحریف قرآن نگاشته است، پاسخ داده شده است؛ نظیر القرآن و روایات المدرستین علامه عسگری؛ صیانة القرآن من التحریف آیت الله معرفت؛ البیان آیت الله خوئی و جز اینها.

بنا بر فرض دوم، لوازمی که بر تحریف قرآن مترتب می شود، این است که قرآن بی اعتبار و خالی از حجیت و ارزش استناد به آن است و نمی تواند برای هدایت بشر مورد استفاده قرار بگیرد و اسلامی که چنین کتابی منبع آن است، یک دین بی اعتبار به شمار می رود.

موفق و مؤید باشید.

--------------------------------------------------------------------------------

سلام استاد

من میخوام درباره دیدگاه علامه طباطبایی در مورد نزول دفعی و تدریجی مقاله بنویسم به  نظرتون این موضوع تکراریه؟

--------------------------------------------------------------------------------

به نام خدا و با سلام

آری به قدر کافی راجع به آن نوشته اند. من کتابی را با عنوان «نزول القرآن» اثر آیت الله دوزدوزانی به خاطر دارم که به تفصیل نظر ایشان را نقد کرده است.ـ

موفق باشید.

--------------------------------------------------------------------------------

به نام خدا

با سلام

میخواهم مقاله ای در رابطه با اعجاز قران بنویسم ولی هرچه جستجو می کنم  نمی دانم در رابطه با کدام جنبه اش بنویسم که هم بحث برانگیز باشد وهم مفید.اگر کمکم کنید بی نهایت ممنون میشوم

التماس دعا

--------------------------------------------------------------------------------

به نام خدا و با سلام

نکاتی که درباره اعجاز قرآن به نظر می رسد، از این قرار است:

1. اعجاز قرآن در یک وجه خاصش نیست. هر وجه خاصش را دیگران هم می توانند بیاورند. قرآن به طور کلی معجزه است. در تحدی های قرآنی هم گفته نشده است که اگر می توانید مثل قرآن از جهت خاصی بیاورید؛ بلکه به طور مطلق آمده است.

2. اعجاز قرآن برای کسانی است که اعجاز دارد که از غیر خدا بخواهند کمک بگیرند. اما برای اولیای الهی اعجاز ندارد.

3. تحدی قرآن خطاب به مشرکان حجاز در عصر نزول بوده است که می گفتند: پیامبر(ص) خودش قرآن را به هم بافته است.

4. برای شناخت این که قرآن چگونه برای مشرکان معجزه بوده، مناسب است، نوع تلقی و مواجهه ای را که آنان با قرآن داشتند، مورد مطالعه قرار داد.

5. برای تحدی با قرآن معیارهای مشخصی وجود ندارد. باب ایرادگیری برای ایرادگیران مفتوح است؛ چه آنان که مخالف قرآن اند و قرآن را غیر وحیانی می دانند و چه آنان که مؤمن به قرآن اند و قرآن را وحیانی می شمارند.

هریک از این نکات می تواند مورد بررسی و نقد قرار بگیرد.

موفق باشید.

--------------------------------------------------------------------------------

سلام استاد عزیزم روزتون به خیر خیلی ممنون از راه اندازی گروه بسیار پربار قرآن دانشجو اطلاعاتتون خیلی مفید فایده و گاهی بکر و نو هست. استاد ازتون میخواستم راهنماییم کنین در زمینه پایان نامه. من دوست دارم اهداف بعثت پیامبر رودر عصر نزول و برداشتهای افراطی و انحرافی  که اسلام متهاجمی رو در اذهان بشر امروز ترسیم کردند بررسی کنم . میشه این پایان نامه رو نوشت ؟ منبع داره ؟ میتونین در ارتباط با نام و به طور خلاصه یه راهنمایی جامع و کلی به من کمک کنین ؟

--------------------------------------------------------------------------------

به نام خدا و با سلام

«اهداف بعثت در عصر نزول» هم کلی است و هم مبهم. بهتر است، یک موضوع جزئی و مشخص انتخاب کنید. «انحرف از اسلام حقیقی» هم باز کلی و مبهم است. مراد از «اسلام مهاجم» به درستی روشن نیست. به طور مشخص روشن کنید که چه مسئله ذهن شما را درگیر کرده است. اگر مرادتان «خشونت در اسلام» است، در این زمینه کار شده است. «تساهل و تسامح در اسلام» هم در همین زمینه است که کار شده است.

به هر حال، روشن کنید که درگیری ذهنی شما چیست.

موفق باشید.

--------------------------------------------------------------------------------

با عرض سلام.

در زمینه موضوع پایان نامه سوالی داشتم استاد.لطفا در مورد این دو موضوع نظر خودتون را بفرمایید.

1.مفهوم شناسی بصیرت.

2. بررسی تاثیر مفردات راغب بر تفاسیر شیعی

--------------------------------------------------------------------------------

به نام خدا و با سلام

بصیرت امروزه گفتمان روز است و بسیار به آن پرداخته و می پردازند. تأثیر مفردات قرآن بر تفاسیر هم می تواند موضوع خوبی باشد. مهم این است که شما چه کار می خواهید بکنید. تعبیر خودمانی که من همواره در این زمینه دارم، این است که آیا چیزی از ته آن در می آید. یعنی آیا نتایج جدید و ارزشمندی بر آن مترتب خواهد بود. چرا که باید یک پایان نامه نتایج نو و ارزشمندی نداشته باشد، ارزش پرداختن به آن ندارد. لازمه آن این است که:

اولاً، در اینترنت جستجو کنید که آیا کاری در زمینه موضوع شده است و اگر شده، چه کارهایی شده است.

ثانیاً، شما می خواهید چه کاری بکنید که دیگران انجام نداده اند؟

ثالثاً، آیا نتایجی که بر این کار شما مترتب می شود، ارزش قابل توجه علمی یا عملی دارد یا نه؟

لذا به صورت کلی نه می توان گفت که این دو موضوع خوب است یا بد؛ بلکه باید لااقل یکی دو روز تحقیقات اولیه را انجام دهید و به سئوالات سه گانه مذکور پاسخ روشنی بدهید تا بر اساس آن به درستی بتوان قضاوت کرد.

موفق باشید.

--------------------------------------------------------------------------------

با عرض سلام و خسته نباشید

ببخشید استاد آیا در مورد معنا شناسی واژه دین کار شده  یا اینکه درحال  کار شدن است؟

احتراما نظرتان را هم  در رابطه با موضوع نسبیت جهل وعلم بیان فرمایید

با تشکر

--------------------------------------------------------------------------------

به نام خدا و با سلام

اگر معناشناسی دین را بخواهید، طبق روش پیشنهادی اینجانب (روش تحقیق در معناشناسی مفردات قرآن) تحقیق کنید که توضیحش را در وبلاگم داده ام، کار نشده است؛ اما اگر به روش دیگری می خواهید تحقیق کنید، بی خبرم. باید در اینترنت جستجو کنید.

درباره نسبت جهل و علم هم من درک نمی کنم که چه کاری می خواهید بکنید. آنچه که به طور کلی می توانم عرض کنم، این است که باید تحقیق شما نتایج نوی در بر داشته باشد و این نتایج نو هم قابل توجه و مهم باشد. اگر شما بفرمایید که می خواهید چه مطلبی را ثابت کنید، می توانم پاسخ بدهم که آیا نو هست و آیا ارزش تحقیق دارد یا نه.

موفق باشید.

--------------------------------------------------------------------------------

سلام استاد

من علاقه مندم که درباره آثار امام خمینی(تفسیر یا علوم قرآنی) پایان نامه بنویسم به نظر شما این موضوع کار شده؟

--------------------------------------------------------------------------------

به نام خدا و با سلام

آری، در زمینه تفسیر و علوم قرآن از نظر امام خمینی کتاب ها و پایان نامه های متعددی نوشته شده و جای کار ندارد.

موفق باشید.

--------------------------------------------------------------------------------

با عرض سلام.

استاد  برای انتخاب موضوع واقعا دچار مشکل شدم هر موضوعی که به ذهنم میرسه و به نظر خوب میاد یا قبلا چندین بار کار شده یا اینکه اصلا جای کار نداره. از زندگی ناامید شدم. نمیدونم باید چیکار کنم.

--------------------------------------------------------------------------------

به نام خدا و با سلام

شما لطفاً به این سئوالات پاسخ دهید تا به شما موضوع معرفی کنم:

1. رشته کارشناسی شما چه بوده است؟ معدل شما چند بوده است؟

2. توانایی شما در زمینه زبان عربی یا انگلیسی چطور است؟

3. در چه زمینه هایی علاقه به تحقیق دارید؟ علوم قرآن، علوم حدیث، معارف قرآن، معارف حدیث، موضوعات متن محور، موضوعات موضوع محور، موضوعات مسئله محور؟

4. فرصت تحقیق شما چقدر است؟ آیا شاغل اید؟ آیا وقت مطالعه و تحقیق دارید یا نه؟

در ضمن دانشجویان دیگری که از اینجانب راهنمایی در زمینه موضوع پایان نامه می خواهد، نیز اگر به این سئوالات پاسخ دهند، می توانم در خدمتشان باشم.

موفق باشید

--------------------------------------------------------------------------------

سلام استاد

من دانشجوی مهندسی کشاورزی بودم . با معدل 16.2 فارغ التحصیل شدم . زبان عربی کمی ضعیف هستم اما در حال تمرین برای بهبود می باشم . زبان انگلیسی ام خوب است . علاقه مند به انجام کار پایان نامه در زمینه معارف قرآن یا صحیفه سجادیه یا روشهای تفسیری می باشم .از شمای تقاضای راهنایی جهت انتخاب موضوع دارم زیرا دنبال هر موضویی می روم قبلا کار شده است .البته وقت آزاد زیاد دارم زیرا فعلا سر کار نمی روم . 

باتشکر

--------------------------------------------------------------------------------

به نام خدا و با سلام

به نظر می رسد، با توجه به این که انگلیسی شما خوب است و نوعاً اهالی علوم قرآن و حدیث در این زمینه ضعیف هستند، شما اگر موضوعی را انتخاب کنید که منابع انگلیسی داشته باشد، می تواند کار شما را با موفقیت و پیشرفت همراه سازد. گفتنی است، خاورشناسان به لحاظ ادبی بر قرآن ایراداتی گرفته اند، نظیر این که به لحاظ ادبی از شاعران جاهلی اقتباس شده است. شما می تواند موضوع «بررسی و ارزیابی نقد ادبی قرآن از سوی خاورشناسان» را انتخاب کنید.

موفق باشید

--------------------------------------------------------------------------------

با عرض سلام

رشته کارشناسی:علوم قرآن و حدیث        معدل:16/25

توانایی در زمینه عربی: خوب  زبان:متوسط

زمینه های مورد علاقه: علوم قرآن تاریخ قرآن (قرائات،جمع قرآن)  تفسیر، موضوعات مسئله محور فرصت مطالعه هم به اندازه کافی دارم

با تشکر

--------------------------------------------------------------------------------

به نام خدا و با سلام

در زمینه ترتیب موجود قرآن این سئوال هست که بر چه اساسی چنین ترتیبی پیدا کرده است. آنانی که ترتیب سوره های قرآن را توقیفی می دانند، دنبال ریشه های تاریخی آن نیستند؛ اما بنا بر این که اجتهادی باشد، قابل تحقیق است. به نظر من یک سری عوامل واقعی نظیر اهتمام به کتابت قرآن در مدینه و نظایر آنها موجب شد، قرآن به ترتیب فعلی تدوین شود. بنابراین موضوعی که من می توانم در این زمینه به شما پیشنهاد کنم، عبارت است از : علل نگارش مصحف به ترتیب فعلی.

موفق باشید

--------------------------------------------------------------------------------

با سلام خدمت استاد.

رشته ی کارشناسی بنده علوم قران و حدیث بوده.معدل 70/18

در مورد عربی و انگلیسی نمیدونم چی بگم .در حد متوسط.

دوست دارم تلفیقی از قران و حدیث کار کنم.

مسلما مثل بیشتر دانشجوهای ارشد دوست دارم مسئله محور کار کنم استاد ولی واقعا میترسم...شاید از انتقاد واهمه دارم. چون احتمالا تمام پایان نامه هایی که مسئله محور کار میشه حسابی نقد میشه.

در مورد زمان مشکلی ندارم. ان شا الله برای پایان نامه وقت کامل میذارم با حداکثر تلاش.

استاد اگه بخواهیم متن محور و یا موضوع محور کار کنیم به نظر شما چه متن یا موضوعی ارجحیت داره؟ موضوعات وبلاگ را خوندم. اما نمیدونم چه متن یا موضوعی ارزش بیشتری داره.

ممنون از راهنماییهای شما. ممنون از اینکه برای ما دانشجوها وقت میذارید. خیلی ماهید استاد

--------------------------------------------------------------------------------

به نام خدا و با سلام

شما لطف دارید. ما در خدمت دانشجویان گرامی هستیم. با توجه به این که زبان عربی و انگلیسیی شما قوی نیست، پیشنهاد می کنم، یک موضوعی بگیرید که منبع فارسی هم داشته باشد. نظر به این که بسیاری از موضوعات کار شده و تکراری خواهد بود، مناسب است، روش تحقیق یا زاویه دید جدیدی را در آن منظور کنید. برای مثال اگر یک موضوعی قرآنی را بگیرید و به ترتیب نزول کار بکنید، مطلوب است. مثل «زندگانی حضرت ابراهیم در قرآن به ترتیب نزول».

من لینک متن قرآن به ترتیب نزول را در وبلاگم گذاشته ام، می توانید از آنجا دریافت فرمایید. لینک آن چنین است.

موفق باشید

--------------------------------------------------------------------------------

با سلام خدمت دکتر نکونام

بند ه دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قران وحدیث می باشم که به مانند خیلی از دوستان این مقطع در موضوع پایان نامه سر در گم می باشم البته این را هم ذکر کنم که موضوعات شما را در سایت مدهامتان دیده ام  با این حال با کمال تأسف بنده هنوز در عربی وانگلیسی مشکل دارم واین مشکل را دو برابر کرده

با این اوصاف  اگر شما یاریم کنید متشکر میشوم

--------------------------------------------------------------------------------

به نام خدا و با سلام

چنان که پیش تر عرض کردم، بسیاری از موضوعات کار شده اند، مگر این که بخواهید با رویکرد و یا روش تحقیق جدیدی مورد تحقیق قرار بدهید. من رویکردها و روش های جدیدی را پیشنهاد کرده ام که مهم ترین آنها از این قرار است:

1. تفسیر موضوعی تاریخی

به این شکل که موضوعی را می گیرید و به ترتیب تاریخی آن را مورد بررسی قرار می دهید. نخست در عهدین، سپس در دوره جاهلی و بعد در قرآن و سر انجام در منابع بعدی مثل روایات و کتب تخصصی بررسی می کنید.

2. معناشناسی

شما می توانید هر واژه ای را از قرآن یا حدیث انتخاب کنید و آن را به دو روش تاریخی و توصیفی معناشناسی نمایید. من شیوه آن را وبلاگ به اجمال توضیح داده ام.

3. تفسیر تاریخی سوره ای

روش تفسیر تاریخی روشی جدید به شمار می رود، به ویژه اگر بر اساس مبانی پیشنهادی اینجانب باشد. غرض از تفسیر تاریخی سوره ای این چنین است که شما هر سوره ای را می خواهید، انتخاب می کنید و تنها به تفسیر تاریخی آن می پردازید. یعنی تنها به قرائنی که در وقت نزول سوره موجود بوده است، بسنده می کنید و آنها هم عبارت است از سیاق، زمان و مکان نزول، و مخاطب. به آیات مشابه هم به ترتیب نزول توجه می کنید.

--------------------------------------------------------------------------------

با سلام خدمت استاد گرامی

ضمن اینکه از شا استدعا دارم به گروه برگردید

میخواستم راجع به موضوع انتخابی بنده نظرتان را اعلام بفرمایید، موضوع اینجانب آیین مملکت داری در قران.

متوجه هستم که  زمان برای شما ارزشمند است و لیکن نیاز به کمک در انتخاب موضوع دارم  چرا که دیگر نه زمانی هست و نه دیگر پتانسیلی برای شکست

با تشکر

--------------------------------------------------------------------------------

به نام خدا و با سلام

خواهرم، باید موضوعی بگیرید که در قرآنی آیاتی درباره آن باشد. شما برای آیین مملکت داری می خواهید، سراغ چه آیاتی از قرآن بروید؟ در تحقیق دچار مشکل می شوید. من فکر می کنم، اگر «آیین نقد علمی با تکیه آیات و روایات» بگیرید، مناسب است.

توجه دارید که نقد عبارت است از ذکر مزایا و خوبی ها و نیز عیوب و نواقص. نقد نوعی قضاوت است و نیز نوعی اصلاح عیب و نوعی شهادت به حق و خدایی نکرده نوعی غیبت یا تهمت، هتک حرمت، کتمان شهات و جز اینها.

بر این اساس، کلید واژه هایی که می تواند به شما کمک کند و آیات و روایات مربوط به آن را پیدا کنید، عبارت خواهد بود از: قضاء، غیبت، تهمت، دروغ، هتک حرمت، قول بودن علم، کتمان شهادت، شهادت و نظایر اینها.

--------------------------------------------------------------------------------

توجه: از دانشجویان محترم تقاضا می شود، برای تبادل نظر درباره موضوعات پایان نامه ها در گروه علمی - پژوهشی قرآن دانشجو از اعضای گروه نظر خواهی فرمایید.