نظرات ياداشت نقد طرحنامه نظريه زبان خاص داشتن قرآن(4) - مدهامّتان: علوم و معارف قرآن و حديث

+ عباس

با سلام توي مقالتون بود كه استدلال كرده بودن به ايات قران براي جهاني بودن رسالت حضرت رسول وشما اين ايات را توجيح كردين در حالي كه فقط اي ايا نيستن ايات ديگري هم وجود دارن كه قابل توجيح نيستن
از جمله، در آيات زيادي همة مردم را به عنوان «يا ايها الناس»4 و «يا بني آدم»5 مورد خطاب، قرار داده و هدايت خود را شامل همة انسان‌ها (الناس6 و العالمين7) دانسته است. و همچنين در آيات فراواني رسالت پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ را براي همة مردم (الناس8 و العالمين9) ثابت كرده، و در آيه‌اي شمول دعوت وي را نسبت به هر كسي كه از آن، مطلع شود مورد تأكيد قرار داده است.10 و از سوي ديگر، پيروان ساير اديان را به عنوان «اهل كتاب» مورد خطاب و عتاب قرار داده11 و رسالت پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ را در مورد آنان تثبيت فرموده، و اساساً هدف از نزول قرآن كريم بر پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ را پيروزي اسلام بر ساير اديان، شمرده است.12
با توجه به اين آيات، جاي هيچ گونه شكّ و شبهه‌اي دربارة همگاني بودن دعوت قرآن كريم و جهاني بودن دين مقدس اسلام، باقي نمي‌ماند.

پاسخ

با سلام. قرآن در نود سوره مکي خطاب به مشرکان مکه و در 24 سوره مدني خطاب به مردم مدينه اعم از مسلمانان و يهوديان و گاهي هم مشرکان مکه و مسيحيان حجاز سخن گفته است؛ بنابراين مخاطبان قرآن عرب حجاز عصر پيامبر(ص) بوده است؛ اما اين منافاتي با جهاني و جاوداني بودن قرآن ندارد. براي جهاني و جاوداني بودن يک کتاب لزومي ندارد، مخاطبانش هم همه مردم در همه اعصار باشد. اگر همه مردم در همه اعصار به يک کتاب مراجعه کنند و از آن هدايت بگيرند، آن کتاب جهاني و جاودان مي شود. نفس خطاب با عبارت «يا ايها الناس» يا «يا بني آدم» هرگز دلالت بر همگاني بودن مخاطبان ندارد؛ چنان که اگر حضرت علي(ع) خطاب به مردم کوفه مي فرمود: اي مردم خود را مهيا براي جنگ کنيد، منظورشان همه مردم در همه اعصار نبوده است. همين طور است اگر خداوند در قرآن بفرمايد: اي مردم براي جنگ تبوک مهيا شويد، بي ترديد همه مردم در همه اعصار نيست.