مدهامّتان: علوم و معارف قرآن و حدیث

به نام خدا و با سلام

ببخشید استاد اگه ممکنه در مورد معرفت بخشی زبان قرآن توضیحاتی داده و اگر منبعی دارید برایم بفرستید.

با تشکر م

به نام خدا و با سلام

مراد از معرفت بخشی قرآن این است که در قرآن از هرچه گزارش شده، عین واقعیت است و خلاف واقع در آن نیست؛ چون اگر خلاف واقع در آن باشد، به معنای راه یافتن باطل در قرآن است و در قرآنی که کتاب هدایت است، نباید باطل و خلاف واقع در آن باشد.

این دیدگاه در مقابل دیدگاه کسانی مطرح شده است که معتقدند در قرآن پاره ای از مضامین خلاف واقع به چشم می خورد. کافران به قرآن آنها را نشانه هایی از نقص و غیر الهی و غیر وحیانی بودن قرآن می دانند؛ اما مؤمنان به قرآن بر این نظرند که نباید از قرآن انتظار معرفت بخشی درباره جهان و کونیات داشت. قرآن کتاب انسان سازی است و جنبه موعظه ای و پندآموزی دارد و غرض از آن معرفت بخشی راجع به جهان و کونیات نیست؛ بلکه غرضش برانگیختن آن به اخلاقیات و انسانیات است.

در این زمینه مؤمنان به قرآن دو دسته اند: برخی مانند دکتر سروش بر این نظر است که قرآن تجربه دینی پیامبر(ص) است و قرآن بسان عسلی است که پیامبر(ص) از شهد گل های این تجربه تولید کرده است؛ اما برخی مثل یوسفی اشکوری بر این باور است که قرآن منشأ بیرونی دارد. منتها وقتی در ظرف پیامبر اسلام(ص) ریخته شده، شکل ظرف فرهنگی پیامبر(ص) را پیدا کرده است. پیامبر دانش نجوم و زیست شناسی و مانند آن نداشته و بسان مردم عصرش بوده و می اندیشیده است؛ لذا قرآن هم به شکل اندیشه مردم عصرش در آمده است. به هر حال، اینان در کل می گویند، نباید از قرآن انتظار واقع نمایی علمی داشت. فیزیک و شیمی و نجوم و زیست شناسی و دیگر علوم بشری را نباید در قرآن سراغ گرفت. قرآن کتاب هدایت است؛ نه کتاب علم.

این بحث ناظر به آیاتی است که راجع به جهان است و بر خلاف دانسته های بشری به نظر می رسد؛ مثل این که گفته شده است: زمین قبل از آسمان خلق شده یا زمین در چهار روز و آسمان در دو روز آفریده شده یا آسمان هفت تاست یا آسمان ها و زمین در شش روز خلق شده یا سقوط شهاب ها برای راندن اجنه از استراق سمع اخبار آسمان بوده است یا خورشید به دور زمین می چرخد و نظایر اینها.

سابقه این بحث به چالش دانشمندان غربی و ارباب کلیسا در دوره رنسانس بر می گردد؛ چون نظیر چنین بحثی درباره کتاب مقدس هم مطرح است و به نزاع کهنه علم و دین بر می گردد.

 به این ترتیب منابعی که حاوی بحث هایی از قبیل علم و دین، علم و قرآن، اعجاز علمی، ماهیت وحی، تجربه نبوی و مانند آنهاست، می تواند منبع این موضوع باشد.