مدهامّتان: علوم و معارف قرآن و حدیث

گروه فعالیت‌های قرآنی: دومین نشست علمی بررسی تفسیر قرآن به ترتیب نزول، با حضور طلاب غیر ایرانی پنج‌شنبه چهارم خرداد، در مدرسه عالی امام خمینی(ره) قم برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، به نقل از روابط عمومی مدرسه عالی امام خمینی(ره) قم، دومین نشست علمی بررسی تفسیر قرآن به ترتیب نزول، با هدف بررسی تبیین دقیق مفهوم تاریخ‌گذاری قرآن و تفسیر قرآن براساس ترتیب نزول و آشنایی بیشتر با مبانی و معیارهای درست و مؤثر در این زمینه، با حضور حجت‌الاسلام عبدالکریم بهجت پور، معاون فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، حجت‌الاسلام سید منذر حکیم، پژوهش‌گر و عضو انجمن قرآن‌پژوهی حوزه و دکتر جواد نکونام عضو هیئت علمی دانشگاه قم، روز پنج‌شنبه چهارم خرداد در مدرسه عالی امام خمینی (ره) قم، به صورت میزگرد برگزار شد.

«جواد نکونام» عضو هیئت علمی دانشگاه قم در این نشست گفت: تفسیر ترتیب نزول بهترین تفسیری است که می‌شود برای قرآن نوشت. ولی تفاسیری که به شکل کنونی نوشته شده است هم چون یک دائره‌المعارف آشفته است.

نکونام اظهار کرد: اگر می‌خواهیم قرآن را به ترتیب مناسب مرتب کنیم، ترتیبی جز ترتیب نزول نمی‌توانیم، پیدا کنیم.

تفسیر قرآن به شکل موضوعی

وی افزود: قرآن را نمی‌شود به صورت موضوعی منظم کرد. چون سوره‌ها موضوع خاصی ندارند که آنها را براساس موضوعی مرتب کنیم.

نکونام تصریح کرد: امیرالمومنین امام علی(ع) قرآن را به ترتیب نزول نوشتند و بی‌تردید کار ایشان، حکیمانه است و وقتی حضرت بقیةالله(عج) ظهور کنند، قرآن امیرمومنان حضرت علی(ع) را به ما عرضه می‌کنند و این به خاطر اهمیت آن است.

وی تأکید کرد:‌ ما قرآن را به ترتیب نزول و به همان شکلی که نازل شده و به ذهنیتی که در مخاطبان خود و در آن عصر حضور داشته، باید مطالعه کنیم و این کار باعث دگرگونی بسیاری در معارف ما خواهد شد.

نکونام گفت: خدای حکیم، قرآن را به ترتیب نزول وبر اساس مقتضیات و شرایط، قرآن را نازل ‌کرده است.

تفسیر قرآن به مدد علوم تجربی، فقه، عرفان و فلسفه

نویسنده کتاب «تاریخ‌گذاری قرآن» تصریح کرد: ما نباید قرآن را به مدد علوم تجربی، فقه، عرفان و فلسفه تفسیر کنیم. قرآن را باید همان‌طور که عرب از آن موضوع می‌فهمید، تفسیر کنیم و باید یک عرب جاهل عصر نزول شویم تا قرآن را به‌درستی درک کنیم. در غیر این صورت،‌ قرآن را از بستر تاریخ آن جدا کرده و در فضای دیگر نشانده‌ایم و به‌گونه‌ای دیگر آن را می‌شناسیم.

در ادامه این نشست حجت‌الاسلام "اسکندرلو" عضو هیئت علمی مدرسه عالی امام خمینی(ره) قم و دبیر این نشست درباره اهمیت این موضوع گفت: بررسی راه‌کارها و امکان نگارش تفاسیری جدید بر مبنای ترتیب نزول و تشریح و بیان فوایدی که بر این امر مترتب می‌شود، از موضوعاتی است که می‌تواند در این زمینه بحث و بررسی شود.

تفاوت پژوهش مسلمانان با پژوهش مستشرقان

وی با اشاره به تفاوت پژوهش مسلمانان با پژوهش مستشرقان در زمینه ترتیب نزول قرآن افزود: ‌از آن‌جا که «تاریخ‌گذاری قرآن» پژوهشی تاریخی است، مبنا و روش تحقیق درست آن، استناد به ادله تاریخی و روایات معتبر و مضامین آیات و سوره‌های قرآن است.