مدهامّتان: علوم و معارف قرآن و حدیث

گروه اندیشه: باید در مقطع فوق دکترای علوم قرآن و حدیث، مجالی برای پرداختن به تحقیقات میان رشته‏ای میان رشته‌ علوم قرآن و حدیث و دیگر رشته‌ها ایجاد کنیم تا کسانی که در رشته‌های دیگر دکترا دارند، نیز بتوانند به پژوهش‏های قرآنی و حدیثی اقبال کنند و چشم‏اندازهای جدیدی را در تحقیقات قرآنی و حدیثی فراهم سازیم. به طور طبیعی کسانی که در رشته‏های دیگر هستند، در صورتی می‏توانند به تحقیقات قرآنی و حدیثی بپردازند که دروس پیش‌نیازی را در زمینه علوم قرآن و حدیث گذرانده باشند.

دکتر «جعفر نکونام»، محقق و پژوهشگر علوم قرآنی و عضو هیأت علمی دانشگاه قم در گفت‌‌وگوی اختصاصی با خبرنگار سرویس اندیشه و علم خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، در مورد تأسیس رشته فوق دکترای علم قرآن و حدیث، با اعلام مطلب فوق گفت: در حال حاضر ما مقطع فوق دکتری را در رشته‌های علوم پایه در دانشگاه تربیت مدرس و در دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران داریم، ولی در رشته‌های علوم انسانی ظاهراً در ایران نداریم.

وی درباره مدرسان این مقطع اظهار کرد: مدرسان مقطع فوق دکترا هم طبیعتاً مدرسان دارای رتبه‌های دانشیاری و استادی خواهند بود و لزومی ندارد که خود مدرک فوق دکترا داشته باشند. در این مقطع، اهتمام به پژوهش است و سعی می‌شود که افراد توان‌مندی برای پژوهش تربیت شوند. ما این مقطع را در نشستی که هیأت مدیره انجمن علوم قرآن و حدیث ایران و هیئت تحریره مجلات مربوطه و بسیاری از مشاوران انجمن حضور داشتند، پیشنهاد کردیم که مورد استقبال قرار گرفت.

نکونام در تبیین پیشنهاد خود ادامه داد: پیشنهاد ما این بود که دوره فوق دکترا با همکاری انجمن علوم قرآن و حدیث ایران و دانشکده الهیات دانشگاه تهران ایجاد و راه‌اندازی شود. مسئولان دانشکده الهیات دانشگاه تهران هم که در آن نشست حضور داشتند، از این پیشنهاد استقبال کردند و قرار شد تفاهم‌نامه‌ای میان انجمن علوم قرآن و حدیث و دانشکده الهیات نوشته و امضاء شود و به دنبال آن مجوز لازم برای راه‌اندزای رشته فوق دکترا اخذ گردد و محل برگزاری این دوره نیز دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران باشد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: دوره فوق دکترا دوره‌ای صرفاً پژوهشی است که در این دوره کلاسی به آن صورت نداریم، مگر کلاس روش تحقیق که آن هم به‌صورت کارگاهی برگزار می‌شود. به طور عمده دانش‌آموختگان دوره دکترا به پژوهش می‌پردازند.

عضو هیئت علمی دانشگاه قم تأکید کرد: واقعیت آن است که در میان فارغ‌التحصیلان دوره دکترا، بسیاری توان‌مندی پژوهش دارند و بسیاری هم این توان‌مندی را ندارند. ما باید مجال و فضایی مانند دیگر کشورها برای رشته خودمان ایجاد کنیم تا برای افرادی که از هوش و ذکاوت برتر و توان‌مندی نظریه‌پردازی و تولید دانش برخوردارند، بتوانند در رشته علوم قرآن و حدیث به تولید علم و گسترش دانش و نظریه‏پردازی بپردازند. نیز به برخی از تحقیقات دیگر، مانند تحقیقات میان‌رشته‌ای اهتمام ورزند.

دکتر نکونام در پایان گفت: بسیاری از موضوعات است که میان رشته علوم قرآن و حدیث و سایر رشته‌ها اعم از علوم انسانی و غیر علوم انسانی مشترک هستند. پس باید زمینه‏ای را فراهم کنیم تا کسانی که در دیگر رشته‏ها فارغ التحصیل شده‏اند، به تحقیقات میان‏رشته‏ای علوم قرآن و حدیث رو بیاورند. اگر ما بتوانیم از ابعاد و زوایای مختلف به تحقیق درباره علوم قرآن و حدیث بپردازیم، دانش علوم قرآن و حدیث طراوات و گسترش بیشتری ‌پیدا می‌کند.