مدهامّتان: علوم و معارف قرآن و حدیث

ترجمه قرآن مناسب کودک عبارت از بیان آن مطابق سطح فهم و نیاز اوست.

 گروه ادب: «جعفر نکونام» معتقد است که بهترین نوع ترجمه برای مخاطب کودک و نوجوان ترجمه آزاد است و در این نوع ترجمه نباید مقید باشیم، یکایک آیات را ترجمه کنیم، بلکه انتقال مقاصد آیات و حتی روح مفاهیم آیات به کودک و نوجوان کافی است.

 جعفر نکونام» عضو هیئت مدیره انجمن علوم قرآن و حدیث ایران در گفت‌و‌گو با خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا) ‌با بیان این مطلب گفت: درک مخاطب کودک و نوجوان از تمام پدیده‌ها، ساده و حسی است، از این رو باید برای انتقال مفاهیم قرآنی به این نوع مخاطب به بیان ساده و حسی آنها پرداخت.

وی ادامه داد: برای این منظور می توان بیش تر به ترجمه آیاتی پرداخت که جنبه داستانی و تصویری دارد و آنها را با تصاویری همراه کرد. تردیدی نمی توان داشت که مجسم سازی و مصور کردن مفاهیم قرآنی به جذابیت و تأثیرگذاری آنها در کودک و نوجوان کمک می کند.

وی گفت: نوع آیات قرآن خطاب به بزرگسالان و مکلفین است و خطاب به کودکان و نوجوانان نیست؛ به همین رو اگر مترجم بخواهد این آیات را خطاب به کودکان و نوجوانان بازگو کند، باید سطح مفاهیم قرآن در حد کودک و نوجوان تنزل دهد و در قالب تعابیری که برای آنان مأنوس و مناسب است، در آورد.

نکونام در توضیح این مطلب افزود: کودک و نوجوان به اقتضای حاجات سنی اش با امور و اشیای خاصی سر و کار دارد و با مفاهم محدود و مشخصی آشناست و نیز دغدغه های ویژه ای دارد؛ از این رو باید مفاهیم قرآن را متناسب با این حاجات و محدودیت ها و دغدغه ها تنزل داد و بازگو کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه قم گفت: ترجمه‌ای که این موارد در آن‌ها رعایت شود، نوعی ترجمه آزاد از قرآن است که در آن بسا باید در آن، حصار الفاظ قرآن را در هم شکست و روح معنا و مقصود آیات قرآن را استخراج کرد و به زبان قابل فهم کودک و نوجوان بیان نمود.

وی ضمن بیان این که قرآن متناسب با مقتضایات و حاجات عرب حجاز در عصر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است، افزود: بیان مفاهیم قرآن برای نسل امروز در گرو ترجمه فرهنگی آیات قرآن یعنی معادل سازی فرهنگ عصر نزول با فرهنگ معاصر است. برای مثال در بسیاری از آیات قرآن از بت پرستی نفی شده است و این در حالی است که کودک و نوجوان مسلمان امروز با بت پرستی سر و کاری ندارد و انذار او از بت پرستی بی وجه و بی معناست. در چنین آیاتی باید اغراض عالیه آنها را استخراج کرد و به او منتقل ساخت. غرض عالیه این آیات تکیه نکردن به غیر خدا و تقدیس نکردن آن است. به همین جهت به کودک و جوان مسلمان امروز نباید گفت که بت نپرست؛ بلکه باید گفت که به غیر خدا تکیه نکن و غیر خدا مقدس نشمار.

این استاد دانشگاه با اشاره به غرض اصلی نزول قرآن و بعثت پیامبر اسلام(ص) که ترویج و تکمیل اخلاق نیکو و پسندیده است، گفت: ما در ترجمه قرآن باید بیش از هر چیز در صدد انتقال آموزه های اخلاقی قرآن به نسل کودک و نوجوان باشیم.