مدهامّتان: علوم و معارف قرآن و حدیث

گروه ادب: «درآمدی بر معناشناس قرآن» به قلم «جعفر نکونام» ان شاء‏الله در سال آینده به چاپ خواهد رسید.

به ‌‌گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) این اثر مباحث بنیادین و اساسی درباره معناشناسی مفردات قرآن را مطرح می‌کند. مراد از معناشناسی، بررسی معنای لغت است که به دو شکل تاریخی و توصیفی صورت می‌گیرد.

«جعفر نکونام » مؤلف کتاب به ایکنا گفت: مراد از معناشناسی مفردات قرآن شناخت معانی مفردات قرآن در دو حوزه تاریخی و توصیفی است. بنابراین مفردات قرآن را می توان به دو روش معناشناسی تاریخی و معناشناسی توصیفی معناشناسی کرد. در معناشناسی تاریخی به دو سؤال اصلی پاسخ می‌دهیم، لغت چگونه پدید آمده است؟ لغت چه تطورات معنایی در طول تاریخش از گذشته تا حال پیدا کرده است؟ در معناشناسی تاریخی مفرادت قرآن، سیر به وجودآمدن واژه‌های قرآنی بررسی می‌شود و تطور معنایی آن در طول تاریخ قبل از نزول قرآن، نزول قرآن و بعد از نزول قرآن بررسی می‌شود.

او ادامه داد: یک لغت به یکی از این اشکال تطور معنایی پیدا می‏کند، توسعه معنای (تبدیل خاص به عام/ علم به مشترک معنوی)؛ تعدد معنایی( تبدیل یک معنا به چندمعنا/ پیدایش مشترک لفظی)؛ تجوز معنایی(تبدیل حقیقت به مجاز)؛ مهجوریت معنایی(از میان رفتن معنای لفظ).

نکونام تصریح کرد: مراد از معناشناسی توصیفی شناخت معنای اصلی یعنی مراد متکلم و نیز معانی هاله‏ای آن است. بنابراین دو سؤال مهم در اینجا جای طرح دارد: یکی آن که مراد متکلم از لفظ در جمله‏ای که در آن به کار رفته چیست؟ دیگر آن که وقتی آن لفظ ذکر می‏شود، چه مفاهیمی به ذهن مخاطب متبادر می‏شود؟ معناشناسی توصیفی در همان مقطع قرآنی(عصر نزول قرآن) بررسی می‌شود و به سؤالاتی چند نظیر اینها پاسخ داده می شود: لغت مورد بررسی چه مشتقاتی در قرآن دارد؟ هر مشتق آن به چه وجوهی از معانی در قرآن به کار رفته است؟ حوزه معناشناختی هر وجه معنایی چیست؟ یعنی چه مترادف‏ها یا متضادها یا مجاورهایی دارد؟ مفاهیمی که در قرآن به لغت مورد بحث اسناد داده شده چیست؟ 

این کتاب در حدود 600 صفحه و 10 فصل در دست تألیف است که در سال آینده منتشر می‌شود.