مدهامّتان: علوم و معارف قرآن و حدیث

گروه فعالیت‌های قرآنی: دومین نشست علمی بررسی تفسیر قرآن به ترتیب نزول، با حضور طلاب غیر ایرانی پنج‌شنبه چهارم خرداد، در مدرسه عالی امام خمینی(ره) قم برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، به نقل از روابط عمومی مدرسه عالی امام خمینی(ره) قم، دومین نشست علمی بررسی تفسیر قرآن به ترتیب نزول، با هدف بررسی تبیین دقیق مفهوم تاریخ‌گذاری قرآن و تفسیر قرآن براساس ترتیب نزول و آشنایی بیشتر با مبانی و معیارهای درست و مؤثر در این زمینه، با حضور حجت‌الاسلام عبدالکریم بهجت پور، معاون فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، حجت‌الاسلام سید منذر حکیم، پژوهش‌گر و عضو انجمن قرآن‌پژوهی حوزه و دکتر جواد نکونام عضو هیئت علمی دانشگاه قم، روز پنج‌شنبه چهارم خرداد در مدرسه عالی امام خمینی (ره) قم، به صورت میزگرد برگزار شد.

«جواد نکونام» عضو هیئت علمی دانشگاه قم در این نشست گفت: تفسیر ترتیب نزول بهترین تفسیری است که می‌شود برای قرآن نوشت. ولی تفاسیری که به شکل کنونی نوشته شده است هم چون یک دائره‌المعارف آشفته است.

نکونام اظهار کرد: اگر می‌خواهیم قرآن را به ترتیب مناسب مرتب کنیم، ترتیبی جز ترتیب نزول نمی‌توانیم، پیدا کنیم.

تفسیر قرآن به شکل موضوعی

وی افزود: قرآن را نمی‌شود به صورت موضوعی منظم کرد. چون سوره‌ها موضوع خاصی ندارند که آنها را براساس موضوعی مرتب کنیم.

نکونام تصریح کرد: امیرالمومنین امام علی(ع) قرآن را به ترتیب نزول نوشتند و بی‌تردید کار ایشان، حکیمانه است و وقتی حضرت بقیةالله(عج) ظهور کنند، قرآن امیرمومنان حضرت علی(ع) را به ما عرضه می‌کنند و این به خاطر اهمیت آن است.

وی تأکید کرد:‌ ما قرآن را به ترتیب نزول و به همان شکلی که نازل شده و به ذهنیتی که در مخاطبان خود و در آن عصر حضور داشته، باید مطالعه کنیم و این کار باعث دگرگونی بسیاری در معارف ما خواهد شد.

نکونام گفت: خدای حکیم، قرآن را به ترتیب نزول وبر اساس مقتضیات و شرایط، قرآن را نازل ‌کرده است.

تفسیر قرآن به مدد علوم تجربی، فقه، عرفان و فلسفه

نویسنده کتاب «تاریخ‌گذاری قرآن» تصریح کرد: ما نباید قرآن را به مدد علوم تجربی، فقه، عرفان و فلسفه تفسیر کنیم. قرآن را باید همان‌طور که عرب از آن موضوع می‌فهمید، تفسیر کنیم و باید یک عرب جاهل عصر نزول شویم تا قرآن را به‌درستی درک کنیم. در غیر این صورت،‌ قرآن را از بستر تاریخ آن جدا کرده و در فضای دیگر نشانده‌ایم و به‌گونه‌ای دیگر آن را می‌شناسیم.

در ادامه این نشست حجت‌الاسلام "اسکندرلو" عضو هیئت علمی مدرسه عالی امام خمینی(ره) قم و دبیر این نشست درباره اهمیت این موضوع گفت: بررسی راه‌کارها و امکان نگارش تفاسیری جدید بر مبنای ترتیب نزول و تشریح و بیان فوایدی که بر این امر مترتب می‌شود، از موضوعاتی است که می‌تواند در این زمینه بحث و بررسی شود.

تفاوت پژوهش مسلمانان با پژوهش مستشرقان

وی با اشاره به تفاوت پژوهش مسلمانان با پژوهش مستشرقان در زمینه ترتیب نزول قرآن افزود: ‌از آن‌جا که «تاریخ‌گذاری قرآن» پژوهشی تاریخی است، مبنا و روش تحقیق درست آن، استناد به ادله تاریخی و روایات معتبر و مضامین آیات و سوره‌های قرآن است.

گروه اندیشه: به نظر می‌رسد تاریخ گذاری قرآن از زمان صحابه و تابعان صورت گرفته و آنان با تکیه بر روایات، ترتیب نزول قرآن را بیان کردند و اگر قرآن را بر اساس تاریخ نزول آیات مطالعه کنیم، بسیاری از معارف دگرگون خواهد شد.

به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، نشست علمی بررسی تفسیر قرآن بر اساس ترتیب نزول با حضور اندیشمندان حوزه دین در مدرسه علمیه امام خمینی(ره) قم برگزار گردید.

به نقل از مرکز خبر حوزه، حجت الاسلام و المسلمین اسکندرلو، دبیر این نشست با اشاره به جایگاه قرآن در شناخت معارف الهی گفت: مطالعه قرآن به ترتیب نزول آن، این موفقیت را فراهم می‌کند که قرآن را در فضای واقعی خود به ترتیب طبیعی و تدریجی مطالعه و بررسی کنیم و به تفسیر عمیق و دقیقی از آن دست یابیم که اصطلاحا «تاریخ گذاری» قرآن اطلاق می‌شود.

وی تاریخ گذاری قرآن را معیار مناسبی برای تصحیح روایات اسباب نزول، سور مکی و مدنی، تاریخ و قصص امت‌های پیشین و آشنایی با اصیل‌ترین سیره نبوی دانست و گفت: اهداف این نشست، تبیین دقیق مفهوم«تاریخ‌گذاری» قرآن و تفسیر بر اساس ترتیب نزول و آشنایی با مبانی صحیح در این زمینه و نیز بررسی راه‌کارهای نگارش تفاسیر جدید بر مبنای ترتیب نزول قرآن است.

در این نشست علمی حجت‌الاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، با اشاره به پیشینه تفسیر براساس ترتیب نزول گفت: با پرداختن به ترتیب نزول سور قرآنی، می‌‌توان تاریخچه‌ای مستند از متن قرآن کریم به دست آورد و بسیاری از مباحث تحریف شده را با ارجاع به معارف قرآنی مورد بررسی مجدد قرار داد.

براساس این گزارش، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر جعفر نکونام، با اشاره به تاریخ تفسیر قرآن بر مبنای نزول آن گفت: به نظر می‌رسد تاریخ گذاری قرآن از زمان صحابه و تابعان صورت گرفته و آنان با تکیه بر روایات، ترتیب نزول قرآن را بیان کردند و سور قرآنی را براساس مکی و مدنی ساماندهی نمودند و اگر قرآن را بر اساس تاریخ نزول مطالعه کنیم، بسیاری از معارف دگرگون خواهد شد.

همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین بهجت‌پور با اذعان به تأثیر محتوی و روش در تحریف هر مجموعه گفت: ا گر به روش‌ها دقت کنیم و بدانیم جایگاه هر مفهوم دقیقا در چه فاصله زمانی و با چه معلومات قبلی است، می‌توان دستور بعدی را دانست و از آنجا که روش قرآن روش آموزش تربیت‌مدار است، سبک نزول قرآن ما را به روش و تحول قانونمند قرآن در عرصه تربیت نفوس انسان‌ها می‌رساند.

گروه فعالیت‌های قرآنی: نشست علمی بررسی "تفسیر قرآن به ترتیب نزول"، فردا چهارم خردادماه جاری در مدرسه عالی امام خمینی (ره) قم برگزار می‌شود.

حجت‌الاسلام «محمدجواد اسکندرلو»، عضو هیئت علمی مدرسه عالی امام خمینی(ره) قم در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، گفت: با هدف بررسی اهمیت تفسیر قرآن و ضرورت و فوایدی که تفسیرنگاری قرآن بر اساس ترتیب نزول دارد، نشست علمی بررسی تفسیر قرآن به ترتیب نزول، از سوی معاونت پژوهشی و گروه علوم قرآن و حدیث مدرسه عالی امام خمینی (ره) برگزار می‌شود.

وی افزود: اگر مفسری سوره‌های قرآن را بر اساس ترتیب نزول بررسی کند، با فضای نزول هر کدام از سوره‌ها بیشتر آشنا می‌شود و در نتیجه به نکات و لطایف خوبی خواهد رسید.

حجت‌الاسلام اسکندرلو اظهار کرد: این نشست ساعت 9 تا 12 در مدرسه عالی امام خمینی(ره) قم و با حضور حجت‌الاسلام بهجت‌پور، معاون فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، حجت‌الاسلام سید منذرحکیم پژوهشگر و عضو انجمن قرآن پژوهی حوزه و دکتر نکونام عضو هیئت علمی دانشگاه قم، به صورت میزگرد برگزار خواهد شد.

همچنین دبیر این نشست حجت‌الاسلام محمدجواد اسکندرلو، عضو هیئت علمی مدرسه عالی امام خمینی (ره)، است.